Ήταν κάποτε ένα κομμάτι γης. Με την χλωρίδα του, την πανίδα του και την δροσιά του. Αρκεί να βυθίσουμε το χέρι μας ελάχιστα μέσα στο χώμα για να το νοιώσουμε. Μέχρι που η ανθρώπινη ανάγκη για κατοικία, το μετονόμασε σε οικόπεδο και το μετέτρεψε σε ένα σωρό από τσιμεντένιες πλάκες, που πυρώνουν στον δυνατό ήλιο και γεμίζουν νερό στην βροχόπτωση.
Τώρα, πολλαπλασιάστε την έκταση του οικοπέδου αυτού επί μερικές χιλιάδες για να αναλογιστείτε τι συμβαίνει σε μια πόλη! Αφόρητη ζέστη, ηχορύπανση, πλημμύρες, έλλειψη πανίδας, κακής ποιότητας αέρας, άσχημη εικόνα... Συνθήκες καθόλου φιλικές για διαβίωση.
Μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό; Κι όμως μπορούμε! Φυτέψτε την ταράτσα σας!!! Αποκτήστε μια "πράσινη στέγη".
Το κίνημα των πράσινων στεγών ξεκίνησε πριν από δεκαετίες στην Γερμανία όπου σήμερα το 10% όλων των στεγών είναι πράσινες. Το παράδειγμα ακολουθούν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και πολλές αμερικανικές πολιτείες όπως και ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Η ιδέα φύτευσης των ταρατσών ώστε να λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα και ως πνεύμονες πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό, κερδίζει συνεχώς έδαφος σε πολλές χώρες του κόσμου.
Η κατασκευή μιας πράσινης στέγης προσφέρει μια σειρά από οφέλη τόσο για το ίδιο το κτήριο που θα την φιλοξενήσει όσο και γενικότερα για το περιβάλλον. Πέρα από την όμορφη αισθητική των πράσινων στεγών, υπάρχουν συγκεκριμένα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη.
• Ενεργειακά-οικονομικά οφέλη: Οι πράσινες στέγες προσφέρουν εξαιρετική θερμομόνωση, υγρομόνωση και ηχομόνωση. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, μια σκούρα επιφάνεια ταράτσας αναπτύσει θερμοκρασίες έως 70 βαθμούς C. Αυτό μπορεί να κάνει ανυπόφορη την ζωή των ενοίκων που μένουν κάτω από την πυρωμένη στέγη. Τα κλιματιστικά αδυνατούν να ανακουφίσουν πραγματικά και το μόνο που κάνουν είναι να μεταφέρουν το πρόβλημα και στην υπόλοιπη πολή εκλύοντας θερμότητα και θόρυβο. Με μια πράσινη στέγη όμως, μειώνεται κατά πολύ η απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας από την στέγη με αποτέλεσμα την μείωση της διείσδυσης της θερμότητας από το εξωτερικό περιβάλλον προς το κτήριο παρέχοντας πραγματική δροσιά. Σε ένα καλά μονωμένο κτίριο η χρήση του κλιματιστικού αλλά και του καλοριφέρ μειώνεται. Η μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης υπολογίζεται σε 2 λίτρα για κάθε τετραγωνικό μέτρο πράσινης ταράτσας, κάθε χρόνο. Μια πράσινη στέγη προστατεύει επίσης την ταράτσα από εξωτερικούς φθοροποιούς παράγοντες (ηλιακές ακτίνες UV, απότομες μεταβολές θερμοκρασίας, χαλάζι, ρύποι κλπ) και επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής της κατά τουλάχιστον 40 χρόνια. Αποφεύγονται τα προβλήματα στην αποχέτευση του νερού καθώς συγκρατείται από την βλάστηση της πράσινης στέγης και δεν πέφτει με ορμή στην αποχέτευση ομβρίων του σπιτιού κατά την διάρκεια μιας νεροποντής. Επίσης, γίνεται καλύτερη αξιοποίηση της έκτασης του οικοπέδου του κτίσματος καθώς μια επιπλέον έκταση είναι καλύτερα αξιοποιήσιμη.
• Περιβαλλοντικά οφέλη: Οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα του εισπνεόμενου αέρα (παράγουν οξυγόνο, φιλτράρουν τη σκόνη), συμβάλλουν στην άμβλυνση του φαινομένου της αστικής νησίδας θερμότητας (το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας στο κέντρο της πόλης σε σχέση με τα προάστια λόγω απουσίας πράσινου και υπερβολικής παρουσίας τσιμέντου και ασφάλτου), συμβάλλουν στην ορθολογική διαχείριση του νερού και παρέχουν χρήσιμο χώρο στην εκτοπισμένη από τις πόλεις άγρια ζωή. Επιστρέφουμε ένα μικρό μέρος του φυσικού περιβάλλοντος στην φύση για να φιλοξενήσει έντομα και φυτά. Το βρόχινο νερό που πέφτει στην πράσινη στέγη επιστρέφει στο έδαφος καθαρισμένο από βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους. Οι πράσινες στέγες παρέχουν προστασία από τις καταιγίδες που πλημμυρίζουν τις πόλεις (έλεγχος των απότομων απορροών των όμβριων υδάτων στις πόλεις). Η ηχομόνωση του δικού μας κτηρίου μπορεί να βελτιωθεί έως 8db προσφέροντας παράλληλα μείωση του θορύβου της πόλης καθώς ο ήχος απορροφάται από την μαλακή επιφάνεια της πράσινης ταράτσας και δεν αντανακλάται. Η ύπαρξη πράσινων στεγών σε μια πόλη είναι μεγαλύτερης αξίας από την ύπαρξη πάρκων αναφορικά με την επίτευξη θερμικής άνεσης στην πόλη καθώς συμβάλουν ουσιαστικά στην αλλαγή του μικροκλίματος της περιοχής.
• Κοινωνικά οφέλη: Οι πράσινες στέγες, αξιοποιώντας αχρησιμοποίητους χώρους, παρέχουν μέρη για ψυχαγωγία, χαλάρωση ή/και κοινωνικοποίηση. Ομορφαίνουν κτίρια και γειτονιές και αναβαθμίζουν αισθητικά χώρους που βρισκόταν σε αχρηστία.
Στην Ελλάδα το κίνημα δεν είναι πολύ γνωστό, με λιγοστά παραδείγματα πράσινων στεγών στην χώρα μας. Ορισμένα δημόσια κτήρια όπως το υπουργείο οικονομικών, ο ΗΣΑΠ, ο ΗΛΠΑΠ, ο δήμος Ελευσίνας, ο δήμος Αθηναίων, το μέγαρο μουσικής κ.α. δίνουν το παράδειγμα καλής πρακτικής. Υπάρχουν ασφαλώς και ιδιώτες ευτυχείς κάτοχοι πράσινων στεγών σε μονοκατοικίες ή πολυκατοικίες.
Ο ιστότοπος greenroofs.gr αποτελεί την ελληνική πύλη για τις πράσινες στέγες στην Ελλάδα συγκεντρώνοντας ενδιαφερόμενους και κατασκευαστές, με σχετικά νέα, κατάλογο σχετικών επιχειρήσεων και καταγραφή ελληνικών και διεθνών πράσινων στεγών. Δημιουργώντας μια πράσινη στέγη βοηθάμε το περιβάλλον και το μικροκλίμα της πόλης όπου ζούμε. Παράλληλα όμως βελτιώνουμε άμεσα την δική μας ποιότητα ζωής δημιουργώντας συνθήκες άνεσης στο σπίτι μας που δεν μπορούμε να πετύχουμε με κανένα σύστημα κλιματισμού ενώ μειώνουμε τα λειτουργικά κόστη της κατοικίας μας.
Το άρθρο στο Metropolis weekend, 4-6Ιουνίου2010, αριθμός φύλλου 896/70, σελ. 37
