Άρθρο για τις πράσινες στέγες στο ενημερωτικό δελτίο του ΤΕΕ 2495 (7/7/08)
Ανεβείτε σε ένα ψηλό σημείο ή κτήριο της πόλης και κοιτάξτε προσεκτικά κάτω. Θα δείτε αμέτρητα κτήρια (κυρίως πολυκατοικίες) με μια γκρίζα επιφάνεια στην οροφή τους. Άσχημη και συχνά ατημέλητη επιφάνεια. Πέρα από την άσχημη εμφάνιση, κάθε τέτοια γκρίζα ταράτσα δημιουργεί προβλήματα στους κατοίκους του κτηρίου και συμβάλλει στην δημιουργία ενός άσχημου κλίματος στην πόλη. Κι όμως υπάρχει λύση! Φυτέψτε την ταράτσα σας!!!
Μια τέτοια λύση αναφέρεται σαν "πράσινη στέγη", "πράσινη ταράτσα", "οροφόκηπος", "φυτεμένο δώμα" η "ταρατσόκηπος". Η επικρατέστερη αγγλική ορολογία είναι "greenroof" και σπανιότερα "live roof" η "living roof".
Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε σαν αρχέτυπη πράσινη στέγη τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας οι οποίοι κατασκευάστηκαν περίπου το 600 π.χ. στις όχθες του ποταμού Ευφράτη, στο σημερινό Ιράκ. Το κίνημα των πράσινων στεγών ξεκίνησε πριν από δεκαετίες στην Γερμανία όπου σήμερα το 10% όλων των στεγών είναι πράσινες. Το παράδειγμα ακολουθούν και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες αλλά και πολλές Αμερικανικές πολιτείες όπως και ο Καναδάς.
Η ιδέα φύτευσης των ταρατσών ώστε να λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα και ως πνεύμονες πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό, κερδίζει συνεχώς έδαφος σε πολλές χώρες του κόσμου.
Η κατασκευή μιας πράσινης στέγης προσφέρει μια σειρά από οφέλη τόσο στο ίδιο το κτήριο που θα την φιλοξενήσει όσο και γενικότερα στο περιβάλλον. Πέρα από την όμορφη αισθητική των πράσινων στεγών, υπάρχουν συγκεκριμένα κοινωνικο-οικονομικά οφέλη.
• Ενεργειακά-οικονομικά οφέλη
Οι πράσινες στέγες προσφέρουν εξαιρετική θερμομόνωση, υγρομόνωση και ηχομόνωση. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, μειώνεται πολύ η απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας από την στέγη με αποτέλεσμα την μείωση της διείσδυσης της θερμότητας από το εξωτερικό περιβάλλον προς το κτήριο. Σε ένα καλά μονωμένο κτίριο η χρήση του κλιματιστικού και του καλοριφέρ μειώνεται. Η μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης υπολογίζεται σε 2 λίτρα για κάθε τετραγωνικό μέτρο πράσινης ταράτσας, κάθε χρόνο.
Μια πράσινη στέγη προστατεύει επίσης την ταράτσα από εξωτερικούς φθοροποιούς παράγοντες (ηλιακές ακτίνες UV, απότομες μεταβολές θερμοκρασίας, χαλάζι, ρύποι κλπ) και επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής της κατά τουλάχιστον 40 χρόνια.
Αποφεύγονται τα προβλήματα στην αποχέτευση του νερού καθώς συγκρατείται από την βλάστηση της πράσινης στέγης και δεν πέφτει με ορμή στην αποχέτευση ομβρίων του σπιτιού κατά την διάρκεια μιας νεροποντής.
Επίσης, γίνεται καλύτερη αξιοποίηση της έκτασης του οικοπέδου του κτίσματος καθώς μια επιπλέον έκταση είναι καλύτερα αξιοποιήσιμη.
• Περιβαλλοντικά οφέλη
Οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα του εισπνεόμενου αέρα (παράγουν οξυγόνο, φιλτράρουν τη σκόνη), συμβάλλουν στην άμβλυνση του φαινομένου της αστικής νησίδας θερμότητας (το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας στο κέντρο της πόλης σε σχέση με τα προάστια λόγω απουσίας πράσινου και υπερβολικής παρουσίας τσιμέντου και ασφάλτου), συμβάλλουν στην ορθολογική διαχείριση του νερού και παρέχουν χρήσιμο χώρο στην εκτοπισμένη από τις πόλεις άγρια ζωή. Επιστρέφουμε ένα μικρό μέρος του φυσικού περιβάλλοντος στην φύση για να φιλοξενήσει έντομα και φυτά. Το βρόχινο νερό που πέφτει στην πράσινη στέγη επιστρέφει στο έδαφος καθαρισμένο από βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους. Οι πράσινες στέγες παρέχουν προστασία από τις καταιγίδες που πλημμυρίζουν τις πόλεις (έλεγχος των απότομων απορροών των όμβριων υδάτων στις πόλεις).
Η ηχομόνωση του δικού μας κτηρίου μπορεί να βελτιωθεί έως 8db προσφέροντας παράλληλα μείωση του θορύβου της πόλης καθώς ο ήχος απορροφάται από την μαλακή επιφάνεια της πράσινης ταράτσας και δεν αντανακλάται. Η ύπαρξη πράσινων στεγών σε μια πόλη είναι μεγαλύτερης αξίας από την ύπαρξη πάρκων αναφορικά με την επίτευξη θερμικής άνεσης στην πόλη καθώς συμβάλουν ουσιαστικά στην αλλαγή του μικροκλίματος της περιοχής.
• Κοινωνικά οφέλη
Οι πράσινες στέγες, αξιοποιώντας αχρησιμοποίητους χώρους, παρέχουν μέρη για ψυχαγωγία, χαλάρωση ή/και κοινωνικοποίηση. Ομορφαίνουν κτίρια και γειτονιές και αναβαθμίζουν αισθητικά χώρους που βρισκόταν σε αχρηστία.
Στην πραγματικότητα είναι λάθος να εξετάζουμε με καθαρά οικονομικά κριτήρια μια τεχνική που μπορεί να παρέχει άμεση και σημαντική βελτίωση της δικής μας ποιότητας ζωής και παράλληλα συμβάλει στην καλυτέρευση της ποιότητας ζωής της πόλης όπου ζούμε. Παρόλα αυτά, μπορούμε να αναφέρουμε ότι μια απλή κατασκευή βασισμένη σε δίκτυο γλαστρών κοστίζει από €5 ανά τετραγωνικό μέτρο ενώ μια σύγχρονη κατασκευή με όλα τα απαραίτητα στρώματα, αρδεύσεις, μονώσεις και φύτευση κυμαίνεται γύρω στα €100 ευρώ ανά τετραγωνικό. Ασφαλώς, το κόστος είναι συνάρτηση των προδιαγραφών που θέτουμε εμείς στον κατασκευαστή και της επιλογής των υλικών και φυτών.
Στην Ελλάδα το κίνημα είναι σχετικά άγνωστο, με ελάχιστα παραδείγματα πράσινων στεγών στην χώρα μας. Ο ιστότοπος greenroofs.gr (www.greenroofs.gr) αποτελεί την ελληνική πύλη για τις πράσινες στέγες στην Ελλάδα, συγκεντρώνοντας ενδιαφερόμενους και κατασκευαστές.
Δημιουργώντας μια πράσινη στέγη βοηθάμε το περιβάλλον και το μικροκλίμα της πόλης όπου ζούμε. Παράλληλα όμως βελτιώνουμε άμεσα την δική μας ποιότητα ζωής δημιουργώντας συνθήκες άνεσης στο σπίτι μας που δεν μπορούμε να πετύχουμε με κανένα σύστημα κλιματισμού ενώ μειώνουμε τα λειτουργικά κόστη της κατοικίας μας.
